Werkwijze voor ouders
Mogelijkheden en verwachtingen bij stotteren van een kind
Tijdens de spraaktaalontwikkeling zijn twee factoren van belang bij het al dan niet vloeiend spreken van een kind. We onderscheiden de Mogelijkheden-kant (Capacities) en de kant van de Verwachtingen (Demands).
Mogelijkheden
Met mogelijkheden bedoelen we het alle vaardigheden en vermogens van het kind om vloeiend te spreken: om zijn spraakmechanisme te gebruiken, om woorden te kiezen en zinnen te bouwen, om zich zo uit te drukken dat de ander hem begrijpt, wat wel of niet gepast is om te zeggen in een bepaalde situatie, enz. Deze mogelijkheden zijn volop in ontwikkeling en nemen toe naarmate het kind ouder wordt. We horen dat een kind steeds makkelijker, sneller en beter in staat is om te praten.
Verwachtingen
Verwachtingen komen vanuit de omgeving van het kind, de mensen met wie het kind praat. Dit zijn bijvoorbeeld de ouders, broers en zusjes, vriendjes, leerkrachten etc. Verwachtingen komen echter ook uit het kind zelf.
De verwachtingen t.a.v. vloeiendheid zijn er meestal onbewust. Zo verwachten we van een ouder kind dat hij zich in goede zinnen, duidelijk en verstaanbaar uitgesproken, zonder al te veel aarzelingen kan uitdrukken.
De verwachting van snelheid kan onbewust worden overgedragen wanneer de omgeving in een hoger spreektempo dan het kind communiceert.
Zoals de omgeving verwachtingen heeft, zo kan het kind ook bepaalde ideeën hebben, bewust of onbewust, over hoe hij zou moeten praten. Verwachtingen nemen meestal ook geleidelijk toe wanneer het kind ouder wordt maar kunnen variëren per situatie.
De balans tussen mogelijkheden en verwachtingen
De balans tussen het totaal aan mogelijkheden enerzijds en het totaal aan verwachtingen anderzijds bepaalt hoe vloeiend het kind zal kunnen praten.
Wanneer de mogelijkheden zich snel genoeg ontwikkelen om aan de groeiende verwachtingen te voldoen, zoals dat in de meeste gevallen is, spreekt het kind normaal vloeiend.
Wanneer echter meer van het spraakmechanisme gevraagd wordt dan mogelijk is, het kind wil veel en/of vlot vertellen terwijl het daar de mogelijkheden niet voor heeft, dan komen er onvloeiendheden in het spreken.
Wanneer het kind deze opmerkt en zich daar tegen gaat verzetten dan kan het spreken en het stotteren meer en meer spanning en inspanning gaan vertonen en nemen kansen op herstel verder af.
Behandeling volgens DCM
Behandeling is er op gebaseerd om de balans tussen de Mogelijkheden en de Verwachtingen weer te herstellen zodat het spreken terug vloeiend kan gaan worden. Verschillende aspecten van zowel de mogelijkheden als de verwachtingen worden in kaart gebracht bijvoorbeeld door afname van taaltestjes en het maken van een video-opname van de ouder met het kind.
Ouderbegeleiding
Gestart wordt met ouderbegeleiding, waarbij de ouder traint in therapie zodat hij in de thuissituatie de verwachtingen (abnormaal) kan gaan verlagen. Zo kan de ouder als het ware de ene kant van de balans verlichten.
In de praktijk kan dit voldoende blijken te zijn om, bij verder rijpende mogelijkheden, de vloeiendheid te herstellen.
Mocht het effect echter nog niet voldoende zijn dan kunnen mogelijkheden, waar die onvoldoende sterk ontwikkeld zijn, in directe therapie met het stotterende kind worden versterkt.
Meer over stotteren
Meer informatie over stotteren is te vinden op www.stotteren.nl en www.nedverstottertherapie.nl.
Wilt u meer weten?
Voor meer informatie kunt u via onderstaand formulier contact opnemen.