Werkwijze voor logopedisten
Logopedie bij stotteren van een kind
Over RESTART-DCM
Sinds de jaren tachtig is vrijwel iedere logopedist bekend met de werkwijze volgens het Demands & Capacities Model. Diverse Amerikaanse spraak-taalpathologen, dr. J. Riley en dr. G. Riley, dr. E. Conture, dr. W. Starkweather en dr. H. Gregory, gaven in die tijd workshops in Nederland. Alhoewel al deze experts duidelijk hun eigen accenten in manier van werken hadden, is hun benadering op te vatten als een ‘Demands & Capacities Model benadering’. Stotteren wordt daarbij beschouwd als een uiting van een disbalans tussen de ‘Demands’, de verwachtingen ten aanzien van vloeiend spreken enerzijds en de ‘Capacities’, de mogelijkheden of vaardigheden voor vloeiend spreken anderzijds.
Behandelstandaard
De behandeling volgens dit Demands & Capacities Model (DCM) is vanaf die tijd uitgegroeid tot de behandelstandaard voor jonge kinderen die stotteren. Werken volgens dit model werd onderwezen op de opleidingen Logopedie. In 1990 werd in Nederland een nieuwe behandelwijze geïntroduceerd, het Lidcombe Programma. In 2007 is er een wetenschappelijke onderzoeksproject opgezet naar de Kosteneffectiviteit van de behandeling volgens het Demands & Capacities Model (DCM) in vergelijking tot het Lidcombe Programma, beter bekend als de RESTART studie
Variaties in behandeling
De precieze wijze van werken volgens het DCM- model in de Nederlandse praktijk varieerde vrij sterk. Soms kregen ouders alleen adviezen, bijvoorbeeld om langzamer en in korte zinnen tegen hun kind te spreken en weinig vragen te stellen terwijl andere logopedist(-stottertherapeut)en geen adviezen gaven maar daadwerkelijke gedragsveranderingen trainden.
Sommige richtten zich alleen op verlaging van ‘demands’, de verwachtingen, terwijl anderen ook aan vergroting van de mogelijkheden van het kind werkten.
Het DCM-model is zowel door Dr. Starkweather en zijn directe collega’s zelf als door anderen in de loop der jaren bovendien verder uitgewerkt.
Up-to-date behandelprotocol
In het kader van het wetenschappelijke onderzoeksproject, de RESTART-studie, is een behandelprotocol volgens het DCM model uitgewerkt. In dit protocol zijn de recente ontwikkelingen rondom onderzoek en behandeling van de Demands en Capacities verwerkt tot een up to date handelwijze. Alle deelnemende logopedist(-stottertherapeut)en konden zo op een vergelijkbare wijze de behandeling volgens DCM uitvoeren volgens de meest recente inzichten.
Gedurende de studie en ook achteraf gaven de meewerkende logopedisten aan dat werken volgens dit behandelprotocol als van grote meerwaarde werd gezien, los van de onderzoeksdoeleinden van de studie. Dit resulteerde in het vrij toegankelijk maken van de gebruikte versie in wat nu de RESTART-DCM Werkwijze wordt genoemd. In de Richtlijn ‘Stotteren bij kinderen, adolescenten en volwassenen’ (2020) wordt de RESTART-DCM als één van de twee aanbevolen behandelwijzen voor het jonge stotterende kind genoemd.
In 2021 is de Werkwijze herzien. Deze herziene versie is eveneens vrij toegankelijk en kan m.b.v. onderstaande knop worden gedownload.
Werken met de RESTART-Demands & Capacities Model Werkwijze
Om logopedisten die met jonge stotterende kinderen willen werken volgens de RESTART-DCM in staat te stellen om, met gedegen kennis rondom de onderzoeks- en behandelwerkwijze aan de slag te kunnen, is er een 3-daagse workshop ontwikkeld.
Praktisch werken met dit model heeft een centrale rol tijdens de workshop.
Om voor een tweetal verschillende onderdelen van de werkwijze meer tijd en meer diepgang te kunnen bieden is besloten om deze als verdiepingsdagen aan te bieden.
Voor logopedisten die behoefte hebben aan het updaten van hun kennis uit een eerdere workshop, o.a. door de herziene werkwijze, probleemoplossend a.h.v. casuïstiek te werken, e.d. is er jaarlijks een terugkomdag.
Om naar verdere informatie m.b.t. de scholingsmogelijkheden te gaan: via onderstaande knoppen of via de homepage.
Trainers van de RESTART-DCM
Marie-Christine Franken is afgestudeerd als linguïst (Universiteit van Nijmegen, 1985), logopedist (Hogeschool Nijmegen, 1989) en gekwalificeerd stottertherapeut (1991). Haar promotieonderzoek (Universiteit van Nijmegen, 1997) betrof de evaluatie van stottertherapie. Al meer dan 25 jaar combineert zij klinisch werk, onderzoek en onderwijs. Momenteel is zij de belangrijkste pediatrische spraak-taalonderzoeker en klinisch taalkundige – gespecialiseerd stottertherapeut aan het Erasmus Universitair Medisch Centrum, Rotterdam en sinds 2015 een trainer van de RESTART-DCM Werkwijze.
Ellen Laroes is afgestudeerd als logopedist (Hogeschool Heerlen, 1985) en gekwalificeerd stottertherapeut (1986). Zij is ingeschreven in het register voor stottertherapeuten (EFS). Ellen is werkzaam in haar logopediepraktijk gespecialiseerd in stotteren en een voormalig docent Vloeiendheidsproblematiek Zuyd Hogeschool, Heerlen. Zij is lid van de Nederlandse Vereniging voor Stottertherapie (NVST) en van de opleidingscommissie van de NVST, mentor voor ECSF- studenten. Sinds de jaren tachtig heeft zij o.a. ervaring met therapie gebaseerd op het Demands and Capacities Model en sinds 2000 met het Lidcombe programma. Zij was één van de therapeuten die deelnamen aan de RESTART studie en sinds 2015 a trainer van de RESTART-DCM Werkwijze.
Femke de Smit is afgestudeerd logopedist (Hanzehogeschool Groningen, 2008) en gekwalificeerd stottertherapeut (ECSF, 2011). Zij is ingeschreven in het register voor stottertherapeuten (EFS). Femke is mede-eigenaar van een logopediepraktijk waar zij het specialisme stottertherapie heeft opgezet. Zij is lid van de Nederlandse Vereniging voor Stottertherapie, mentor voor ECSF-studenten en trainer van de RESTART-DCM werkwijze sinds 2021.
Joeri van Ormondt is afgestudeerd logopedist (HanzeHogeschool Groningen, 2016) en gekwalificeerd stottertherapeut (ECSF, 2017). Hij is ingeschreven in het register voor stottertherapeuten (EFS). Joeri is eigenaar van De Stotterpraktijk, een in stotteren gespecialiseerde eerstelijns logopediepraktijk. Hij is lid van de Nederlandse Vereniging voor Stottertherapie, mentor voor ECSF-studenten en trainer van de RESTART-DCM werkwijze sinds 2023. Tevens is hij ervaringsdeskundige wat stotteren betreft.